वीरगञ्ज, ०१ भदौ। आज असोज १ गते वीरगञ्जसहित नेपाल, पूर्वोत्तर भारत र बङ्गाल राज्यलगायतका स्थानहरूमा विश्वकर्मा पूजाको रौनक छाएको छ ।
कन्याको सङ्क्रान्तिका दिन मनाइने विश्वकर्मा पूजामा शिल्प सङ्काय, कारखाना, उद्योग र प्राविधिक क्षेत्रसँग सम्बन्धित मेसिनरी पार्टपुर्जा तथा सामग्रीको पूजा-अर्चना गरिन्छ । मजदुर, कलाकार, औद्योगिक घराना र व्यापारीहरूले विश्वकर्मा पूजालाई विशेष उत्साहका साथ मनाउने गर्छन् । विश्वकर्मा पूजा दिनलाई भगवान् विश्वकर्माको जन्मदिनको रूपमा समेत विश्वकर्मा दिवसका रूपमा मनाइन्छ ।
विश्वकर्मा पूजा शिल्प, कला, र प्राविधिक क्षेत्रमा संलग्न व्यक्तिहरूका लागि विशेष महत्त्वको पर्व हो । हिन्दु धर्मावलम्बीहरूले भगवान् विश्वकर्मालाई विश्वकै पहिलो इन्जिनियर र वास्तुकारका रूपमा सम्मान गर्छन् ।
विश्वकर्मा पूजा पर्वले प्राविधिक र रचनात्मक कार्यमा संलग्न व्यक्तिहरूलाई आफ्नो पेसाप्रति गर्व र सम्मानको भाव जगाउँछ । आजको दिन अधिकांश कारखाना र उद्योगहरू बन्द गरी विश्वकर्माको पूजा, भजन कीर्तन, र नाचगानका साथ हर्षोल्लासपूर्वक मनाइन्छ । पूजाले कामप्रतिको निष्ठा, उत्पादनशीलता, र समृद्धिको सन्देश बोकेको छ ।
हिन्दु शास्त्रअनुसार, भगवान् विश्वकर्मा सृष्टिको सृजनामा महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्ने देवता हुन् । धार्मिक विश्वासअनुसार, ब्रह्माले सृष्टिको रचना गर्ने जिम्मेवारी विश्वकर्मालाई सुम्पेका थिए । विश्वकर्माले पाताल, मध्य लोक, र स्वर्गलोक गरी तीनै लोकको निर्माण गरेका थिए । उनले सत्य युगमा स्वर्गलोक, त्रेता युगमा लङ्का, द्वापर युगमा द्वारिका, र कलियुगमा जगन्नाथ मन्दिरको विशाल मूर्ति निर्माण गरेको मानिन्छ । रचनाहरूले उनको अप्रतिम शिल्पकला र इन्जिनियरिङ कौशललाई झल्काउँछ । यही कारण उनलाई सृष्टिको वास्तुकार र प्राविधिक क्षेत्रको प्रणेता मानिन्छ ।
विश्वकर्मा पूजाको दिन बिहानै स्नान गरी शुद्ध भई पूजा स्थलमा भगवान् विश्वकर्माको मूर्ति वा तस्बिर स्थापना गरिन्छ । पूजा सामग्रीमा फूल, अक्षता, चन्दन, धूप, दीप, र प्रसाद समावेश गरिन्छ । मेसिनरी सामग्री, औजार, र प्राविधिक उपकरणहरूमा टीका, फूल, र अक्षता चढाएर पूजा गरिन्छ ।
पूजापश्चात् भजन कीर्तन, नाचगान, र सामूहिक भोजको आयोजना गरिन्छ । विश्वकर्मा पूजाको दिन विशेषगरी कारखाना, कार्यशाला, र उद्योगहरूमा सामूहिक रूपमा पूजा-अर्चना गर्ने परम्परा छ ।
विश्वकर्मा पूजाले काममा सफलता, समृद्धि, र सुरक्षाको कामना गरिन्छ । पूजाले औजार र मेसिनरी सामग्रीको दीर्घायु र प्रभावकारी कार्यक्षमता सुनिश्चित गर्ने विश्वास छ । साथै, विश्वकर्मा पूजाले शिल्पी, मजदुर, र प्राविधिकहरूलाई आफ्नो कामप्रति प्रेरणा र आत्मविश्वास प्रदान गर्छ । धार्मिक दृष्टिकोणले, विश्वकर्माको कृपाले व्यवसायमा वृद्धि, रचनात्मकतामा अभिवृद्धि, र कार्यस्थलमा सकारात्मक ऊर्जा प्राप्त हुने मान्यता छ ।
विश्वकर्मा पूजा विशेषगरी नेपाल, भारतको पश्चिम बङ्गाल, ओढिसा, असम, र त्रिपुरामा उत्साहका साथ मनाइन्छ । विश्वकर्मा पूजाले सामाजिक एकता र सहकार्यलाई पनि प्रोत्साहन गर्छ, किनभने आजको दिन मजदुर, कलाकार, र उद्यमीहरू एकजुट भएर उत्सव मनाउँछन् ।
कतिपय स्थानमा विश्वकर्मा पूजाको दिनलाई औद्योगिक र प्राविधिक क्षेत्रको विकास र सम्मानको प्रतीकका रूपमा पनि लिइन्छ । विश्वकर्मा पूजाले प्राचीन शिल्पकला र आधुनिक प्राविधिक क्षेत्रको मेल गराउँदै सृष्टिको सौन्दर्य र रचनात्मकताको महत्त्वलाई उजागर गर्छ । विश्वकर्मा पूजाको अवसरमा सबै शिल्पी, मजदुर, र प्राविधिकहरूलाई हार्दिक शुभकामना !
